Dekomunizacja na Ukrainie. Zmieniono nazwy ponad 25 tys. obiektów toponimicznych

Co najmniej 25 194 obiektów toponimicznych zostało przemianowanych, a 1066 pomników i tablic pamiątkowych zostało zdemontowanych od 27 lipca 2023 r. zgodnie z ustawą „O potępieniu i zakazie propagandy rosyjskiej polityki imperialnej na Ukrainie i dekolonizacji toponimii”. Ukraiński Instytut Pamięci Narodowej otrzymał takie dane od obwodowych i miejskich wojskowo-państwowych administracji Kijowa.

Statystyki obejmują okres od 27 lipca 2023 r. do 27 lipca 2024 r., tj. rok od wejścia w życie ustawy dekolonizacyjnej. Tyle czasu ustawa dała lokalnym władzom na różnych szczeblach na podjęcie decyzji o zmianie nazw toponimów i demontażu pomników. Szczegółowe wyjaśnienie prawnie określonej procedury znajduje się w infografice Instytutu.

Najwięcej zmian nazw miało miejsce w obwodzie dniepropietrowskim – 3331. Obwód kijowski i lwowski to dwie jednostki administracyjne, w których zdemontowano ponad sto pomników i tablic pamiątkowych: odpowiednio 124 i 114.

Warto wziąć pod uwagę, że w niektórych regionach proces usuwania symboli władzy totalitarnej lub imperialnej z przestrzeni publicznej miał miejsce wcześniej.

Również dane o regionach, których część jest okupowana, mogą być niekompletne lub nie uwzględniać obiektów znajdujących się obecnie na okupowanym terytorium.

Ponadto, jak wyjaśnia pełniący obowiązki kierownika Katedry Analiz i Oceny Reżimów Totalitarnych i Polityki Imperialnej Ukraińskiego Narodowego Instytutu Nauk Politycznych Ihor Karetnikow, „zdarzają się przypadki, gdy decyzja o rozbiórce przedmiotu objętego prawem nie została została dokonana, lecz na okres zbierania danych nie miała ona miejsca ze względów technicznych lub z uwagi na to, że trwa procedura wykreślenia wpisu z rejestru. W tym przypadku przyszłe przeniesienie obiektu z przestrzeni publicznej nie znajduje jeszcze odzwierciedlenia w statystykach.”

„W obwodzie charkowskim proces dekolonizacji przebiegał harmonijnie, w dialogu z lokalnymi mieszkańcami. W gminach utworzono grupy robocze, w których skład wchodzili lokalni eksperci, historycy, konsultowani z przedstawicielami Instytutu w regionach. Na przykład, pomimo trudnej sytuacji bezpieczeństwa, miasto Izyum i w ogóle powiat pomyślnie poradziły sobie ze zmianą nazw obiektów toponimicznych. Na jego rozkaz szef OVA zakończył proces porządkowania symbolicznej przestrzeni obwodu charkowskiego, zmieniając nazwy 415 toponimów. W sumie po inwazji na Federację Rosyjską na pełną skalę zmieniono nazwy 3232 obiektów w regionie. Nowe nazwy utrwalają pamięć o poległych obrońcach Ukrainy, znanych artystach i naukowcach, przywracają lokalne toponimy, które zostały zapomniane w wyniku nawarstwiania się imion imperialnych i komunistycznych” – powiedziała szefowa drugiego międzyregionalnego wydziału terytorialnego Narodowego Ukraińskiego Narodowego Narodowy Związek Ukrainy, Maria Takhtaulova.

Zdjęcie główne: Demontaż pomnika rosyjskiego naukowca Michaiła Łomonosowa w Dnieprze na Ukrainie.  06 stycznia 2023 r.