89 tysięcy firm założonych przez Ukraińców w Polsce

Po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji Rosji w 2022 roku Polska stała się nie tylko humanitarnym zapleczem dla milionów Ukraińców, lecz także platformą do realizacji zawodowej i przedsiębiorczej. Według danych państwowego ośrodka analitycznego „Polski Instytut Ekonomiczny” (PIE), od stycznia 2022 do końca 2024 roku obywatele Ukrainy zarejestrowali w Polsce 89 tysięcy nowych firm — to niemal jedna dziesiąta wszystkich przedsiębiorstw założonych w tym okresie. 

Jak podaje „Komersant Ukraiński”.Ukraińcy zajmują pierwsze miejsce wśród zagranicznych przedsiębiorców w Polsce: 84% wszystkich firm zakładanych przez cudzoziemców należy do obywateli Ukrainy. W 2024 roku co ósmy nowy jednoosobowy przedsiębiorca (FOP) był Ukraińcem — to 12% ogółu zarejestrowanych działalności gospodarczych.

Takiej dynamiki nie wykazała żadna inna narodowa diaspora. Dla porównania, Białorusini, którzy również masowo przeprowadzali się do Polski od 2020 roku, założyli jedynie kilka tysięcy firm, głównie w sektorze IT.

Najpopularniejsze branże: IT, budownictwo i uroda

Spośród zarejestrowanych 89 tysięcy firm:

• 23% działa w branży budowlanej — obejmuje to zarówno usługi remontowe, jak i drobne prace wykonawcze, np. montaż okien czy instalacje elektryczne.
• 18% stanowi sektor IT — programiści, projektanci, twórcy stron WWW, którzy przeszli na model samozatrudnienia.
• 13% to usługi z zakresu urody i zdrowia — salony fryzjerskie, kosmetologia, manicure, masaże.

Wielu przedsiębiorców działa także w logistyce (taksówki, dostawy), handlu, przestrzeniach coworkingowych i usługach edukacyjnych.

Co stoi za tym trendem?

Analitycy wskazują kilka przyczyn tej aktywności:

• Uproszczone przepisy – od 2022 roku Polska umożliwia obywatelom Ukrainy zakładanie firm na takich samych zasadach jak Polakom. Wystarczy numer PESEL i rejestracja podatkowa.
• Brak ofert pracy w zawodzie – wielu Ukraińców nie mogło kontynuować pracy w dotychczasowych zawodach (medycyna, edukacja, administracja publiczna) ze względu na barierę językową lub brak uznania kwalifikacji.
• Chęć zachowania tożsamości zawodowej – wiele osób nie chciało pracować poniżej swoich kwalifikacji, wybierając drogę samozatrudnienia.
• Dostęp do grantów – w latach 2023–2024 wiele województw uruchomiło programy wsparcia ukraińskich przedsiębiorców: dotacje na start, vouchery na konsultacje, darmowe kursy biznesowe.

Kontrast z inwestycjami polskimi w Ukrainie

Choć Polska stała się liderem w przyjmowaniu Ukraińców i zyskała na ich obecności dzięki wpływom z podatków i tworzeniu miejsc pracy, sytuacja odwrotna wygląda znacznie skromniej.

Obecnie na Ukrainie zarejestrowanych jest ok. 3,6 tys. polskich firm — głównie w handlu, logistyce i przetwórstwie rolnym. To ponad 20 razy mniej niż liczba ukraińskich firm w Polsce.

Główne bariery to wysokie ryzyko bezpieczeństwa, niestabilność systemu energetycznego i brak przejrzystości systemu sądowniczego, co zniechęca polskich inwestorów.

Specjaliści ds. polityki migracyjnej prognozują, że w 2025 roku tempo zakładania nowych firm może się obniżyć, ale ukraińscy przedsiębiorcy już dziś stanowią nieodłączną część sektora MŚP w Polsce. Coraz częściej zrzeszają się w stowarzyszeniach biznesowych, uruchamiają franczyzy i zaczynają zatrudniać pracowników, w tym Polaków.

W dłuższej perspektywie może to znacząco wpłynąć na rynek pracy i przedsiębiorczości w Polsce oraz pogłębić integrację gospodarczą między oboma krajami.