Derusyfikacja: 183 miejscowości w Ukrainie zmienią nazwę

Ukraiński Instytut Pamięci Narodowej przygotował listę nazw miejscowości, które zawierają symbole rosyjskiej polityki imperialnej zgodnie z ustawą „O potępieniu i zakazie propagandy rosyjskiej polityki imperialnej na Ukrainie i dekolonizacji toponimii”.

Do wykazu włączono 183 osady (głównie wsie), podano też przyczyny zmiany nazwy. Pełna lista dostępna jest tutaj.

Jest to zgłaszane na stronie internetowej UINP.

Na liście nie uwzględniono miejscowości znajdujących się na terytoriach okupowanych przez Rosję.

„Ta lista nie jest wyczerpująca i będzie uzupełniana. Publikując ją, UINP ma na celu pomóc społecznościom i lokalnym organom samorządowym oraz zwrócić ich uwagę na te nazwy, które zgodnie z prawem zawierają rosyjskie symbole imperialne” – czytamy w komunikacie UINP.

UINP poinformował także iż w ciągu najbliższych sześciu miesięcy, do 27 stycznia 2024 r., władze lokalne muszą przedłożyć Radzie Najwyższej swoje propozycje nazw dla miejscowości które zgodnie z prawem podlegają zmianie nazwy.

Ustawa odnosi się do symboli rosyjskiej polityki imperialnej jako toponimów na cześć:

• osób, które zajmowały kierownicze stanowiska w strukturach państwowych, armii i partiach, w tym utworzonych na podległych ziemiach przez Imperium Rosyjskie i uczestniczyły/wnosiły wkład w rosyjską politykę imperialną; byli pracownikami sowieckich agencji bezpieczeństwa państwowego wszystkich szczebli; publicznie, w szczególności w dziełach artystycznych lub mediach, popierały, gloryfikowały lub usprawiedliwiały rosyjską politykę imperialną, nawołującą do rusyfikacji lub ukrainofobii;
• wydarzeń związanych z realizacją rosyjskiej polityki imperialnej;
• nazw rosyjskich miast i innych obiektów geograficznych, historycznych i kulturowych Federacji Rosyjskiej.

Ustawa przewiduje również wyjątki, którymi są:

• toponimy na cześć postaci, które oprócz tego, że zajmowały czołowe stanowiska w rosyjskich instytucjach państwowych od Cesarstwa Moskiewskiego po współczesną Federację Rosyjską lub współtworzyły jej politykę, jednocześnie chroniły prawa polityczne, gospodarcze i kulturalne Ukraińcy rozwinęli ukraińską państwowość narodową, naukę i kulturę. Wyjątek ten nie dotyczy pracowników sowieckich agencji bezpieczeństwa państwowego;
• toponimy na cześć nazw rosyjskich miast i innych obiektów geograficznych, historycznych i kulturowych Federacji Rosyjskiej, jeżeli są one związane z ochroną praw lub rozwojem narodu ukraińskiego lub z kulturą zniewolonych ludów Federacji Rosyjskiej.

Nazwy, które są zgodne tylko z tymi, które podlegają ograniczeniom prawnym, również nie podlegają zakazowi. Na przykład nie wszystkie Kateryniwka czy Mikołajówka wymagają przemianowania, ale tylko te, które otrzymały imiona rosyjskich carów, jeśli potwierdzają to źródła historyczne – wyjaśnił UINP.

Obecnie trwa tworzenie komisji eksperckiej w Ukraińskim Instytucie Pamięci Narodowej, która będzie przedstawiać ekspertyzy w kwestiach, które pojawią się w toku dekolonizacji. Znajdą się w nim naukowcy reprezentujący instytucje naukowe i uczelnie z kraju. Rozporządzenie w sprawie komisji biegłych jest w trakcie procedury państwowej rejestracji w Ministerstwie Sprawiedliwości.