Ceny masła, mleka, sera i innych produktów idą w górę.
Z wyników monitoringu Związku Producentów Mleka przeprowadzonego we wrześniu wynika, że prawie wszystkie produkty mleczne, z wyjątkiem jogurtów pitnych, wzrosły w porównaniu z okresem ubiegłego roku.
W październiku spodziewany jest dalszy wzrost cen przetworów mlecznych w związku z niedoborem surowego mleka na krajowym rynku i wzrostem cen skupu – ocenił analityk Stowarzyszenia Producentów Mleka Georgy Kukhaleishvili.
Cena mleka
Mleko pasteryzowane o zawartości tłuszczu 2,5% na koniec września kosztowało średnio 40,45 UAH za kg, czyli 29 kopiejek (+0,72%) więcej w porównaniu do poprzedniego miesiąca i o 2,82 UAH, czyli +7% więcej w porównaniu do okresu ubiegłego roku. Najtańsze w ukraińskich sieciach jest mleko marki Ago pakowane w folię, które kosztuje średnio 28,56 UAH za kg. Najdroższym mlekiem w ukraińskich sieciach są butelki „Zlagoda”, które kosztują 49,86 UAH za kg.
Cena kefiru
Kefir o zawartości tłuszczu 2,5% w różnych opakowaniach kosztuje średnio 50,91 UAH.za kg, czyli 15 kopiejek. (+0,30%) droższe niż we wrześniu br. i o 1,61 UAH. (+3,16%) droższe niż przed rokiem. W supermarketach najtańszy jest markowy kefir w folii, który kosztuje 34,33 UAH za kg. Najwyższą cenę zanotował kefir marki „Jagotyński” w butelkach, który kosztuje 73,54 UAH za kg.
Cena śmietany
Pod koniec września śmietana o zawartości tłuszczu 15% w różnych opakowaniach kosztowała średnio 110,73 UAH za kg, czyli 7 kopiejek (0,06%) mniej w porównaniu do poprzedniego miesiąca. W porównaniu do roku ubiegłego cena śmietany wzrosła o 17,67 UAH (+16%). Najtańsza w supermarketach jest kwaśna śmietana marki „Auchan” w folii, która od 1 października kosztuje 74,75 UAH za kg Najwyższa cena kwaśnej śmietany w kieliszkach „Prezydent” wynosi obecnie 141,64 UAH za kg.
Cena jogurtu pitnego
Średnia cena jogurtu pitnego w plastikowych butelkach, foliach lub pudełkach kartonowych wyniosła 69,50 UAH za kg, czyli 80 kopiejek. (+1,15%) więcej niż miesiąc temu, ale o 37 kopiejek (-0,53%) mniej niż przed rokiem. Pod względem markowym najkorzystniejsza cena jogurtu pitnego w folii „RadyMo Peach-Passion” wynosi 50,13 UAH za kg. Najdroższy jogurt „Cud” na Ukrainie w 260-gramowych plastikowych butelkach – 119,59 UAH za kg
Jogurt w szklankach kosztuje średnio 120,54 UAH za kg, W ciągu ostatniego miesiąca cena produktu wzrosła o 7,51 UAH (+6,23%), a w ciągu ostatniego roku cena produktów wzrosła o 22,16 UAH. (+18,38%). Najniższą cenę zanotował jogurt marki „Na Zdorovya Bolgarsky” o zawartości tłuszczu 2,5% produkowany przez firmę „Molokia” w 280-gramowych szklankach – 98,73 UAH za kg. Najdroższym na Ukrainie jest jogurt łyżkowy „Wołoszkowe Pole” z nadzieniem bez laktozy w 140-gramowych szklankach, który kosztuje 199,93 UAH za kg.
Cena sera
Cena sera z kwaśnego mleka o zawartości tłuszczu 9% w ostatniej dekadzie września wyniosła 187,70 UAH za kg. Produkt stał się tańszy o 1,03 UAH (-0,55%) w porównaniu do poprzedniego miesiąca, ale cena wzrosła o 16,75 UAH (+8,93%) w porównaniu do okresu ubiegłego roku. Najtańszy w ukraińskich supermarketach jest ser fermentowany marki „Zveny Hora Tradycyjny” w opakowaniach 230-gramowych – 99,98 UAH za kg. Najdroższym pozostaje organiczny ser mleczny marki Organic Milk w opakowaniach 300-gramowych, który kosztuje 259,81 UAH za kg.
Cena masła
Masło o zawartości tłuszczu od 72,5% do 73% krajowej produkcji kosztuje średnio 350,09 UAH za kg, czyli 64 kopiejek (+0,18%) droższe niż na koniec sierpnia i o 52,05 UAH (+14,87%) droższe niż przed rokiem. Wśród ukraińskich marek najtańsza jest „Harmonia Smaku” o zawartości tłuszczu 73% – 255,56 UAH za kg. Najwyższą cenę ma masło bez laktozy o zawartości tłuszczu 73% marki „Cheese Club” – 442,61 UAH. Masło „Selyanske” o zawartości tłuszczu 72,5% produkowane przez firmę „Lustdorf” kosztuje 395,39 UAH za kg, czyli o 1,11 UAH (-0,28%) taniej w porównaniu do poprzedniego miesiąca i o 96,77 UAH (+24,48%) drożej w porównaniu do okresu ubiegłego roku. Brykiet importowanego oleju kosztuje średnio 545,50 UAH za kg, czyli o 38% drożej niż olej Lustdorf.
Cena sera
Ser „ukraiński” o zawartości tłuszczu 50% na koniec września na półkach supermarketów kosztował średnio 412,20 UAH za kg.
W porównaniu do poprzedniego miesiąca produkt stał się tańszy o 87 kopiejek. (-0,21%) a w porównaniu do roku poprzedniego sery podrożały o 117,95 UAH. (+28,62%). Najniższa cena wagowa sera „ukraińskiego” wynosi 186,90 UAH za kg, a najwyższa cena za ten produkt w firmie „Shostka” wynosi 591,11 UAH za kg.
Średnia cena krajowego sera Maasdam o zawartości tłuszczu 45% wyniosła 516,26 UAH za kg, czyli o 35,15 (-6,81%) mniej niż na koniec sierpnia 2023 r., ale za to o 138,02 UAH (+26,73%) drożej niż przed rokiem. Najniższa cena za ważony „Maasdam solid” wynosi 245 UAH za kg, a najwyższa – w „Maasdam” pod marką Metro Chef, która kosztuje 852,67 UAH za kg. Importowany „Maasdam” kosztuje w ukraińskich supermarketach średnio 483,25 UAH za kg, czyli o 6,39% taniej niż sery krajowe. Warto zauważyć, że cena importowanego „Maazdamu” w ukraińskich sklepach wzrosła o 4,60 UAH (+0,95%) za ostatni miesiąc i o 62,43 UAH (+12,92%) w ciągu ostatniego roku. Importowany „Maazdam” marek Ryki, Holland, Maestro i Kroon, którego ceny wahają się od 349 do 442,25 UAH za kg, może konkurować z produktami krajowych przetwórców.
Ser Gouda o zawartości tłuszczu 45% ukraińskich firm kosztuje średnio 387,87 UAH za kg, czyli 5,89 hrywien. (+1,52%) drożej w porównaniu do poprzedniego miesiąca i o 77,89 UAH. (+20,08%) drożej w porównaniu do okresu ubiegłego roku. Najtańszy ser produkowany przez Krzemieniec kosztuje 228,70 UAH za kg. Najdroższa Gouda sprzedawana jest pod marką Auchan i kosztuje 635,17 UAH za kg. Podobny ser Gouda pochodzenia importowego kosztuje na Ukrainie średnio 476,69 UAH za kg, czyli o 22,90% drożej od produktów krajowych producentów. Chociaż „Gouda” marki Euromark, która kosztuje od 299,80 do 349 UAH za kg, może konkurować z produktami ukraińskich przetwórców.
„Mozzarella” pochodzenia ukraińskiego kosztuje średnio 376,83 UAH za kg. Cena sera wzrosła o 20,82 UAH (+5,53%) w porównaniu do poprzedniego miesiąca i o 120,28 UAH (+31,92%) w porównaniu do okresu ubiegłego roku. Najniższa cena to tarta mozzarella topiona pod marką „Metro” – 264,90 UAH za kg. Najdroższą wśród ukraińskich marek jest organiczna „Mozzarella”, które kosztuje 544,65 UAH za kg. Importowana „Mozzarella” kosztuje średnio 476,18 UAH za kg, czyli o 26,37% drożej od produktów krajowych producentów. Chociaż importowany ser Prego Mozzarella Сarmela, który kosztuje 393,60 UAH za kg może konkurować z „Mozzarellą” w średniej kategorii cenowej ukraińskich przedsiębiorstw.
Przyczyny wzrostu cen
Przyczynami wzrostu cen niemal wszystkich produktów mleczarskich w porównaniu z rokiem ubiegłym są wzrosty kosztów przedsiębiorstw przetwórczych za energię elektryczną, paliwo i logistykę. A także wzrost cen skupu surowców w związku z ograniczeniem ich produkcji na skutek silnych upałów w okresie lipiec-sierpień. Ostatnim powodem jest także zmniejszenie pogłowia krów po inwazji na Rosję na pełną skalę.
Natomiast w porównaniu do września 2023 ceny kwaśnej śmietany, serków z kwaśnego mleka, masła Lustdorf o zawartości tłuszczu 72,5% nieznacznie spadły. W październiku dynamika cen mleka pasteryzowanego, kefiru, jogurtu pitnego, masła o zawartości tłuszczu 73% obniżyła się w pewnym stopniu w porównaniu z wrześniem 2023 roku. Prawdopodobnie przedsiębiorstwa przetwórcze powstrzymują się od znacznego podwyższania cen szeregu produktów mlecznych, pomimo wzrostu kosztów produkcji, aby nie straszyć konsumentów. Od początku września wzrosła sprzedaż świeżych przetworów mlecznych, serów i masła na rynku krajowym. Od początku roku spożycie mleka na Ukrainie wzrosło o 12% w porównaniu z okresem ubiegłego roku.
Eksport towarów spada
Ukraińskie przedsiębiorstwa są coraz mniej zainteresowane eksportem masła, gdyż ceny produktu w UE spadają, a zapasy produktu na Ukrainie maleją. Ze względu na brak surowców przedsiębiorstwa przetwórcze nie były w stanie wyprodukować wystarczającej ilości towarów latem. Dlatego obecnie krajowi przetwórcy pracują nad pokryciem potrzeb rynku krajowego.
Niejednoznaczna jest także sytuacja na rynku serów. Z jednej strony spadły ceny krajowych serów „ukraińskich” i „maasdamskich”. Z drugiej strony nadal rosły ceny ukraińskich serów Gouda i Mozzarella. Sytuacja ta prawdopodobnie ma związek z faktem, że producenci sera doświadczyli w ciągu ostatnich 2 miesięcy znacznych niedoborów surowców. Zmusiło ich to do podniesienia cen skupu mleka surowego, co w efekcie odbiło się na cenie gotowych produktów. Dlatego nawet niektóre importowane sery pozostają konkurencyjne cenowo na półkach ukraińskich supermarketów.
Niższa stawka VAT na produkty mleczne?
W związku z ograniczoną podażą mleka surowego na rynku krajowym, w październiku prawdopodobna jest kolejna podwyżka cen skupu surowców, co może wpłynąć na dalszy wzrost cen przetworów mlecznych w sieciach handlowych Ukrainy. Jeśli w przyszłości produkty mleczne staną się droższe, może to skutkować ograniczeniem ich spożycia przez Ukraińców, których zdolność płatnicza w warunkach wojennych pozostaje ograniczona. Dlatego Stowarzyszenie Producentów Mleka popiera i opowiada się za zmianami w Ordynacji Podatkowej Ukrainy w zakresie obniżenia stawki VAT dla producentów i przetwórców mleka z 20% do co najmniej 10%, co docelowo przyczyni się do obniżenia cen surowców i gotowych produktów w interesie konsumentów.
źródło: avm-ua.org